โคบุตร

              

      โคบุตรเป็นพระโอรสของพระอาทิตย์และนางฟ้า  เมื่อนางฟ้าคลอดโคบุตรแล้วก็ปล่อยให้นางไกรสรราชสีห์แม่ลูกอ่อนเลี้ยงดูให้ชื่อว่าดคบุตร  แปลว่าลูกของพระอาทิตย์ โคบุตรกินนมราชสีห์จึงมีพละกำลังมหาศาล  พระอาทิตย์ยังบันดาลให้โคบุตรเป็นผู้มีฤทธิ์  และให้ของวิเศษไว้ป้องกันตัว ต่อมาเมืองพาราณสีเกิดกบฏ  ด้วยปุดรหิตคิดแย่งชิงอำนาจพระเจ้าพรหมทัตและฆ่าพระเจ้าพรหมทัตถึงวรรคต โคบุตรได้ช่วยปราบปรามและชุบชีวิตพระเจ้าพรหมทัตให้คืนชีพ  พระองค์จึงเลี้ยงโคบุตรไว้  พระเจ้าพรหมทัตมีธิดาและโอรส  คือนางมณีสาคร และอรุณกุมาร โคบุตรและพระอรุณไปเที่ยวป่าและได้ฆ่ายักษ์หัสกันมัจฉาตาย แล้วได้นางอำพันมาลามาเป็นชายา  ต่อมาพรเจ้าพรหมทัตอภิเษกโคบุตรกับสองนาง  คือ นางมณีสาครเป็นมเหสีฝ่ายขวาและนางอำพันมาลาเป็นมเหสีฝ่ายซ้ายโคบุตรรักนางมณีสาครมากกว่า  นางอำพันมาลาจึงทำเสน่ห์  ต่อมาอรุณกุมารมาแก้เสน่ห์ให้ นางอำพันมาลาสารภาพผิด  โคบุตรจึงขับนางอำพันมาลาซึ่งทรงครรภ์แก่ให้ไปอยู่ในป่า นางราชสีห์จึงนำโอรสมาให้โคบุตรเลี้ยงดู  ฝ่ายนางมณีสาครนั้นมีโอรสสองพระองค์  คือ  มณีสุริยัน  และอำพันสุริยาตะวันนาคาเพื่อนของยักษ์หัสกันมัจแค้นที่เพื่อนถูกฆ่าตาย  จึงออกอุบายให้นางมณีกลีบสมุทรธิดาจองตนแกล้งมาเป็นชายาของโคบุตรแล้วหาทางสะกดโคบุตรมาให้ฆ่าเสียให้หายแค้น นางมณีกลีบสมุทรเห็นดีด้วย  จึงปลอมแปลงมาเป็นชายา  แต่นานไปเกิดหลงรักโคบุตร  ไม่อาจหักสวาทฆ่าโคบุตรได้ลง  จึงเลิกล้มแผนการร้าย

            โฉมอำพันมาลาน้ำตาไหล               เห็นชาวในพระสนมมาคับคั่ง

ค่อยหยุดยืนฝืนองค์ทรงประทัง                    เหลียวมาสั่งสาวสวรรค์กำนัลใน

จงปกป้องครองกันเป็นผาสุก                        อย่ามีทุกข์เศร้าสร้อยละห้อยไห้

เรามีกรรมจำลาเจ้าคลาไคล                         หักพระทัยออกจากทวารา